Czynności notarialne

Uwaga: informacje niniejsze mogą w szczególnych sytuacjach wymagać zmiany lub uzupełnienia; szczegółowych informacji w sprawie czynności notarialnych można zasięgnąć u notariusza

W celu dokonania czynności notarialnej zwykle wymagane jest wcześniejsze umówienie terminu i złożenie odpowiednich dokumentów (w celu przygotowania projektu)

Czynności notarialne to w szczególności:

1) akty notarialne

2) akty poświadczenia dziedziczenia, a także protokoły dziedziczenia, protokoły złożenia oraz otwarcia i ogłoszenia testamentu, protokoły przyjęcia lub odrzucenia spadku lub zapisu windykacyjnego,

3) protokoły walnych zgromadzeń, protokoły przyjęcia na przechowanie dokumentów, pieniędzy i papierów wartościowych, protokoły doręczenia oświadczeń

4) poświadczenia podpisu, poświadczenia zgodności odpisu, wyciągu lub kopii z okazanym dokumentem, poświadczenia daty okazania dokumentu, poświadczenia pozostawania przy życiu,

5) wypisy, odpisy i wyciągi

Akt notarialny jest wymagany w szczególności dla:

a) umowy przenoszącej własność nieruchomości (w tym gruntów i lokali), prawo użytkowania wieczystego oraz spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, w tym umowy sprzedaży, darowizny, zniesienia współwłasności, działu spadku, podziału majątku wspólnego, dożywocia

b) umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i umowy deweloperskiej

c) umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, komandytowej, statutu spółki akcyjnej i komandytowo-akcyjnej

d) tytułu egzekucyjnego sporządzanego w trybie art. 777 § 1 pkt 4-6 kodeksu postepowania cywilnego

e) pełnomocnictwa dotyczącego powyższych czynności

f) protokołu walnego zgromadzenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością dotyczącego zmiany umowy spółki, protokołu walnego zgromadzenia spółki akcyjnej i komandytowo-akcyjnej

g) testamentu notarialnego

h) umowy majątkowej małżeńskiej

Poświadczenie podpisów jest wymagane w szczególności dla umowy zbycia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością oraz pełnomocnictwa dotyczącego takiej umowy

Do wszystkich czynności notarialnych wymagane są:

- dowody osobiste osób fizycznych i przedstawicieli osób prawnych

- odpisy z odpowiednich rejestrów dla osób prawnych

- (dla pełnomocników) pełnomocnictwa

Do sporządzenia umowy przenoszącej własność nieruchomości (spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu) ponadto zwykle wymagane są:

- odpis księgi wieczystej lub/i zaświadczenie spółdzielni mieszkaniowej o prawie do lokalu

- dokument nabycia

- (jeżeli nabycie podlegało podatkowi od spadków i darowizn) zaświadczenie naczelnika urzędu skarbowego dotyczące uregulowania tego podatku

- (dla nieruchomości gruntowych) wypis z rejestru gruntów przeznaczony do dokonania wpisu w księdze wieczystej, a w szczególnych sytuacjach również wyrys z mapy ewidencyjnej przeznaczony do dokonania wpisu w księdze wieczystej, przy czynnościach odpłatnych także wypis z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego

- (przy czynności dotyczącej lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego) zaświadczenie, że w lokalu mieszkalnym lub budynku mieszkalnym nikt nie jest zameldowany

- (dla spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjnej) zgoda walnego zgromadzenia

Akt poświadczenia dziedziczenia jest dokumentem zastępującym sądowe postanowienie w sprawie nabycia spadku. Do sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia wymagane są:

- odpis aktu zgonu osoby zmarłej (jeżeli nie minęło 6 miesięcy od zgonu potrzebny jest także drugi egzemplarz)

- zaświadczenie o numerze PESEL osoby zmarłej (do uzyskania np. w wydziale meldunkowym urzędu dzielnicy/gminy ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego - bezpłatnie do aktu poświadczenia dziedziczenia)

- wszystkie testamenty osoby zmarłej (jeżeli są znane)

- (jeżeli zmarły pozostawał w małżeństwie w chwili zgonu) odpis aktu małżeństwa wydany po śmierci osoby zmarłej

- odpisy aktów urodzenia lub małżeństwa (z aktualnym nazwiskiem) wszystkich dzieci zmarłego

- obecność oraz dowody osobiste wszystkich spadkobierców ustawowych i testamentowych (do przygotowania projektu wystarczą kserokopie)

Jeżeli zmarły nie miał dzieci lub któreś z nich nie żyje - informacji o wymaganych dokumentach udziela notariusz.

Notariusz pobiera podatek od czynności cywilnoprawnych (od czynności zawartych w formie aktu notarialnego), podatek od spadków i darowizn (od zawartych w formie aktu notarialnego darowizny, nieodpłatnego zniesienia współwłasności, nieodpłatnego ustanowienia służebności lub użytkowania), opłatę sądową od zawartych w akcie notarialnym wniosków o wpis w księdze wieczystej, wynagrodzenie notariusza wraz z podatkiem od towarów i usług (23%). Notariuszowi za dokonanie czynności notarialnych przysługuje wynagrodzenie określone na podstawie umowy ze stronami czynności, nie wyższe niż maksymalne stawki taksy notarialnej właściwe dla danej czynności. Szczegółowych informacji udziela notariusz.

Ustawa - Prawo o notariacie

Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych

Ustawa o podatku od spadków i darowizn

Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych

Rozporządzenie w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej

Zmiana rozporządzenia w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej